มองให้เห็นบ่อเหตุของความทุกข์
การมองให้เห็นถึงบ่อเหตุแห่งทุกข์นั้นถือเป็น การจัดการที่มีคุณประโยชน์สูงมากในการจัดการกลไกลทางจิตใจ
โดยปรกติแล้วคนที่ต้องตกเป็นโรคเครียดซึมเศร้าเรื้อรังรุนแรง มักเกิดจากปัญหาที่ซับซ้อน และหลากหลายรุมสุมทรวง
การพิจารณาบ่อเหตุของทุกข์ที่เกิดขึ้นในจิตใจ จะสามารถ คัดแยกวิเคราะและจัดการกับกลไกลได้ถูกจุด และมองเห็นแผล มองเห็นตัวปัญหาที่ซ่อนลึกอยู่ในปมของจิตใจได้
แต่การที่จะพิจารณาให้เห็นถึงบ่อเหตุในจิตใจนั้น ผู้ฝึกจำเป็นที่จะต้องฝึกฝนให้จิตใจเกิดสมาธิขึ้นให้ได้ แม้จะยังว้าวุ่นใจ แต่ก็ขอให้ฝึกพอเพียงที่จะเกิดสมาธิที่สงบได้สักช่วงหนึ่ง เพื่อสร้างสภาวะที่เหมาะสมที่จะมองเห็นบ่อเหตุของความทุกข์ได้
และเมื่อใจเริ่มมีสภาวะเป็นสมาธิแล้ว จึงค่อยๆก่อเกิดสติ ลำเลียงจิต ไตร่ตรอง หาเหตุว่าทำไมจึงเป็นเช่นนั้น
อย่างเช่น บางคนที่กำลังทุกข์เพราะถูกคนรักหักหลังทรยศ ก็ให้เราค้นหาคำตอบก่อนว่า ทำไมเราจึงเจ็บเพราะสิ่งนี้ เราเจ็บตรงไหน เราเจ็บที่ไม่มีเขาอยู่ใกล้ใช่หรือไม่ แล้วทำไมจึงเป็นเช่นนั้น นั่นเพราะเราหลงใหลในสุขในยามมีเขาอยู่ใกล้ใช่หรือไม่
และทำไมเราจึงมีสุขในยามที่เขาอยู่ใกล้ นั่นเพราะเรายึดติดสิ่งใดในตัวเขา เรามีความรังเกียจความโดดเดี่ยวใช่หรือไม่
เราค่อยๆคิดถึงเหตุที่ทำให้เราทุกข์ไปเรื่อยๆ โดยอาศัยการคิดแบบนี้เชื่อมโยงให้ลึกลงไปเรื่อยๆ
ซึ่งสามารถนำไปคิดได้ทั้งในคนที่พบเจอความทุกข์จากเรื่องอื่นๆ เช่นธุรกิจล้ม หรือสอบเข้ามหาลัยดังไม่ได้ หรือทุกข์เรื่องใดๆก็ตาม เราจงไตร่ตรองพิจารณา ไปเรื่อยๆ แต่สำคัญที่สุดคือ ในยามที่เราไตร่ตรอง จงอย่าเผลอฟุ้งซ่านขยายความไปกับเรื่องราว ที่เจ็บปวด
เช่นบางคนกำลังไตร่ตรองอยู่ดีๆ ก็ไตร่ตรองมาถึงจุดที่เกิดอารมณ์หวั่นไหวกับเรื่องนั้น กลายเป็นเผลอคิดฟุ้งซ่านไปไกล ถ้าแบบนี้คือคนที่ยังไม่พร้อมที่จะเข้าสมาธิไตร่ตรองตนเอง ควรฝึกฝนการควบคุมจิตใจให้ได้ก่อน
และเมื่อเราไตร่ตรองไปแล้ว โดยมากจะพบสาเหตุซึ่งมาจาก ความรักโลภโกรธหลง ความหวงแหน และกิเลศ โมหะทั้งหลายฯลฯ ความยึดติดของเราเอง นิสัยที่บกพร่องของเราเอง ความอ่อนแอต่อสิ่งใดๆ ความหลงใหลต่อสิ่งใดๆ หรือแม้กระทั่ง ความมักมาก ความโลภ ความลุ่มหลงในตันหา เสน่ห์หา ความหมกมุ่นทรัพย์วัตถุจนเกินควรและไม่ปล่อยวาง
หรือบางคนอาจไตร่ตรองได้ถึงข้อเสียตัวเองเช่น นิสัยที่เคยชินกับความสมหวัง ความเอาแต่ใจ ความใฝ่อำนาจบ้าอำนาจ ความเห็นแก่ตัว
หรือบางคนไตร่ตรองพบ ความเปราะบาง ความอ่อนแอ ความยึดติดโหยหา ไตร่ตรองพบ จุดบกพร่องของตน
ซึ่งการไตร่ตรองเหล่านี้สุดท้ายเราจะพบสาเหตุอันแท้จริงที่รอให้แก้ไข อย่างเช่นเรื่องบางเรื่องนั้นคุณจะไม่มีทางที่จะหลุดจากความทุกข์ใจได้เลย ตราบที่ไม่ยอมที่จะปรับเปลี่ยนนิสัย ปรับเปลี่ยนมุมมอง ปรับเปลี่ยนทัศนคติ